advertentie
In 1993 werd Lelystad Airport gekocht door de Schiphol Group, die in 2015 aankondigde het vliegveld te willen gebruiken als ‘overloopluchthaven’ voor Schiphol. Die plannen veroorzaakten grote onrust onder inwoners van onder andere de Veluwe, Overijssel, Drenthe en Friesland. De reden: om ruimte te maken in het drukke Nederlandse luchtruim, zouden vliegtuigen op weg naar Lelystad laag moeten vliegen over deze gebieden.
Als reactie ontstonden overal burgeractiegroepen, op de Veluwe onder de naam Red de Veluwe. In totaal verenigden 24 groepen zich in de koepelorganisatie SATL (Samenwerkende Actiegroepen tegen Laagvliegen). In 2017 boden zij een petitie aan met 80.000 handtekeningen. Zij voerden eigen onderzoek uit, waarbij zij aantoonden dat de berekeningen over stikstofuitstoot van Schiphol niet klopten. Ook wisten zij steeds meer politieke partijen en regionale overheden te overtuigen dat Lelystad Airport als vakantievliegveld geen goed idee is.
In januari 2024 nam de Tweede Kamer met ruime meerderheid een motie aan om Lelystad niet open te stellen voor grootschalig vakantievliegverkeer. Toch zetten Schiphol en Lelystad Airport de voorbereidingen voort. In 2025 heeft Lelystad Airport nog steeds geen natuurvergunning – een wettelijke vereiste – en is het probleem van de omstreden laagvliegroutes niet opgelost.
Vallende kabinetten en een veranderende wereld
In juli 2023 viel het kabinet-Rutte IV. De discussie over Lelystad Airport werd daarmee tot ‘controversieel onderwerp’ verklaard: de Kamer zou er pas na de verkiezingen verder over praten. Het nieuwe kabinet onder leiding van premier Schoof is verdeeld. De PVV en VVD zijn voorstander van opening van het vliegveld, terwijl BBB en NSC tegen zijn. De nieuwe minister van Infrastructuur en Waterstaat, Barry Madlener (PVV), is uitgesproken vóór opening, en kondigt aan dat het kabinet in 2025 een besluit zal nemen.
Intussen, mede door de veranderende internationale situatie, start Defensie het programma Ruimte voor Defensie. Al snel blijkt dat de voorkeur voor stationering van extra jachtvliegtuigen uitgaat naar Lelystad Airport. Gemeente Lelystad, de luchthaven zelf en de provincie Flevoland geven aan hiervoor open te staan — maar wel op voorwaarde dat het vliegveld ook wordt geopend voor vakantievluchten.
De actiegroepen Red de Veluwe en SATL spreken zich niet uit over de plannen van Defensie. Wel stellen zij dat ook Defensie zich zal moeten houden aan de wettelijke procedures, zoals het aanvragen van een natuurvergunning. De koppeling die de provincie en luchthaven maken – uitbreiding van Defensie en vakantievluchten – noemen zij een vorm van chantage. Ook is volgens hen onduidelijk welke vliegroutes de F-35’s zullen gebruiken en wat dit betekent voor de natuur en de stikstofuitstoot.
Minister Madlener laat in de Tweede Kamer weten verbaasd te zijn dat Lelystad Airport nog altijd geen natuurvergunning heeft. Toch zegt hij te willen zoeken naar politiek en maatschappelijk draagvlak voor opening als vakantievliegveld. "Overbodig", zeggen de actiegroepen. "Dat draagvlak is er niet." Dan valt ook het kabinet-Schoof. Het is waarschijnlijk dat het programma Ruimte voor Defensie wél doorgang vindt (en dus niet wordt stilgelegd als controversieel onderwerp). Wat de Kamer uiteindelijk zal besluiten over de opening van Lelystad Airport voor vakantievluchten, blijft onzeker.