advertentie
In opdracht van Van Norel Bouwgroep voerde Laagland Archeologie onderzoek uit aan de Bonenburgerlaan 52-54 te Heerde. Bij een proefsleuvenonderzoek op de locatie van de geplande nieuwbouw kwamen interessante vondsten naar boven, waarna besloten werd tot nader onderzoek. Dit onderzoek begon op 29 juli.
Kringgreppels en crematieresten
Al bij het proefsleuvenonderzoek werden cirkelvormige greppels (zogenaamde kringgreppels) aangetroffen, met in het midden een crematiegraf. Dit soort greppels werden in de IJzertijd gegraven om de grond te gebruiken bij het maken van een grafheuveltje. Meestal lag centraal binnen de greppel een crematiegraf - soms in een kuiltje in de natuurlijke ondergrond, soms in de heuvel zelf (en dan zijn de resten meestal verdwenen).
In totaal zijn bij de opgravingen vijf kringgreppels gevonden en drie kuilen met crematieresten. In totaal gaat het om minimaal 7 begravingen; niet alle crematies zijn in kringgreppels gevonden, terwijl alle kringgreppels vermoedelijk wel crematiegraven bevatten.
De drie gevonden crematies zaten niet in een urn. Vermoedelijk hebben ze in een zakje gezeten (dat inmiddels is vergaan). Dit was gebruikelijk vanaf de Midden-IJzertijd. Nader dateringsonderzoek moet aantonen uit welke periode de graven werkelijk stammen.
Crematiegrafvelden uit de late bronstijd en ijzertijd zijn vaak relatief groot. Het is dan ook heel waarschijnlijk dat in de directe omgeving van het opgegraven terrein nog meer grafmonumenten in de grond zitten.
Touwbeker
In één van de kringgreppels werd een rechthoekige kuil gevonden met resten van een zogenaamde touwbeker uit de late steentijd, zo’n 2000 jaar ouder dan de kringgreppels. In die tijd werden doden niet gecremeerd, maar begraven. Omdat hier geen ‘lijksilhouet’ is gevonden, is het niet helemaal zeker of het hier om een graf gaat. Maar dit lijkt wel het meest waarschijnlijk. De rechthoekige kuil heeft namelijk de afmeting voor het graf van een persoon in de voor die tijd kenmerkende hurkhouding. Daarbij werd de trouwbeker meegegeven als grafgift, een begravingspraktijk die aansluit bij een grote Europese traditie uit die tijd.
Langbed
Ook zijn er nog structuren gevonden van een vermoedelijk langbed. Dit zijn langwerpige omgreppelde grafmonumenten. De functie hiervan is niet geheel duidelijk. Mogelijk was het bedoeld om een grafveld te kunnen herkennen in het landschap, of was het een ritueel dodenhuis. Maar lang niet altijd zijn er graven aanwezig in het langbed zelf. Ook hier is dat niet gevonden.
Het gevonden deel is 15 meter lang, maar omdat het doorliep tot buiten het onderzoeksgebied is niet duidelijk hoe groot het in totaal is. Soms zijn langbedden veel groter, tot wel 100 meter lang. Langbedden stammen uit de Late-Bronstijd of Vroege-IJzertijd (grofweg 1000-500 vC).
Nadere analyse
De vondsten zijn zorgvuldig gedocumenteerd en worden nader geanalyseerd. De crematieresten worden gedateerd met koolstofdatering. Ook wordt onderzocht of geslacht- en leeftijdsbepaling mogelijk is. De aangetroffen resten worden uiteindelijk gedeponeerd in het Archeologisch Depot Gelderland in Nijmegen.